Sabetaycılık…

Sabetaycılık gizli ve esrarh bir dindir. 1626’da İzmir’de doğmuş, 1676’da Osmanlı devletinin Adriyatik sahillerinde küçük bir şehri olan Ülgün’de sürgünde vefat etmiş, hahamlık tahsili yapmış, sonra Yahudilerin beklediği vaad edilmiş mesih olduğunu iddia etmiş, Padişah’ın huzuruna çağrılıp sorguya çekilince yalancıktan Müslüman olmuş, kendisine iman eden Yahudilerin de aynı şekilde hareket etmelerini istemiş olan Sabatay Sevi’nin dinidir.

Sabetaycılar kimlerdir?

Sabetaycılara Dönme, Selânik Dönmesi, Avdeti isimleride verilir. İki kimlikli, iki dinli vatandaşlarımızdır. Zâhiren Türk ve Müslüman görünürler, asıl gerçek kimlikleri ise, Sabetay Sevi’nin izinde Yahudilik ve Museviliktir. Türkiye Yahudi cemaati ileri gelenlerinden Bay Harry Ojalvo’nun Aksiyon dergisinde yayınlanan bir röportajdaki iddiasına göre ülkemizde bir buçuk milyon Yahudi kökenli Türk bulunmaktadır. Bu rakam abartılı olabilir. Sabetaycıların sayısını bildiren hiçbir istatistik ve çalışma yoktur.

Sabetaycıların iki dinli ve iki kimlikli olduklarına dair ne gibi somut deliller vardır?

İstanbul’da gizli sinagogları bulunmaktadır. Bunlardan biri Etiler’de bir binanın altında olup son olarak 30 Eylül’de burada toplanan Dönmeler, Yahudi dinî yılbaşısını kutlamışlardır.Tören, âyin, ibâdet sabah saat yedi buçukta başlamış, öğleden sonra üçe kadar sürmüştür. Hazan adı verilen Sabataycı hahamlar İbranice ve Ladino (Yahudi İspanyolcası) diliyle dualar ve ilahiler okumuşlardır. İstanbul’da Sabataycıların kendilerine mahsus mezarlıkları bulunmaktadır. Üsküdar’da Bülbülderesi semtindeki mezarlık Dönme mezarlığıdır. Ancak son yıllarda Zincirlikuyu kabristanına da ölülerini gömmeye başlamışlardır. Bazı Sabetaycıların resmî Türk ve Müslüman isimlerinin yanında gizli Yahudi isimleri de bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerine kaçan bir Dönme iş adamı orada beyanat vererek, Sabataycı-Yahudi oldukları için kendilerine baskı yapıldığını söylemiştir. (Daha fazla detay için bknz. “Yahudi Türkler, yahut Sabetaycılar” Mehmed Şevket Eygi) (1)

Yahudilerin gözünde Sabetay Sevi…

Yahudiler, Sabetay’ı Ester ve Musa’ya benzetiyorlar. Ester, halkını kurtarmak için bir kâfir krala tabi oluyor ve onun inancında yaşıyor. (Hz.) Musa’nın da, Habeşliler arasında onların inancıyla yaşadığını kabul ediyor ve böylece de inanıyorlar. Onların bağlılığının devamını sağlayan diğer bir husûs da; Yahudi Kutsal Kitabı’nda «Mesîh’in fakir ve mücrim olması, bir eşek üzerinde geleceğinin yer almasıdır. (Kitab-ı Mukaddes, Zekarya, IX/9.)

Ester / Yıldız kimdir?

Ester, Yahudi Kutsal Kitab’ında (Eski Ahit) adı geçen ve Pers Kralı Aheşvaroş’la evlenerek, Yahudileri kurtardığına inanılan bir Yahudi kızı. Ahaşveroş, Hint’ten Habeş iline kadar, yüz yirmi yedi vilâyete hâkimdir. Yahudi kızı Ester İle evlenir. Bu kral Yahudilerin topyekûn katlini emretmişken, Ester sayesinde bu işten vazgeçer. (2)

Burada Yahudilerin kralları bile nasıl elde ettiklerinin hikâyesi işlenmektedir. (Bkz. Kitab-ı Mukaddes (Tanah), Ester, Bab: 1 – 10)

Kaynaklar: 

1-) Yahudi Türkler, yahut Sabetaycılar, Mehmed Şevket Eygi, 4. Baskı, Zvi Geyik yayınları (Üçüncü baskıya açıklama)

2-) Dr. Abdurrahman Küçük, Dönmeler Tarihi, 2.baskı, Ankara 1990, sf. 363