Amerikan yerlilerinin toplu adı Apache, Anadolu Türkçesininde içinde bulunduğu Ural dil grubuna bağlı Atabaşkan  dilini  konuşan ve yerli sakinlerinin Şaman inancına sahip olduğu Mogollon ve Sierra Madre dağlarının bulunduğu bölgede yaşayan Asya göçmeni topluluklardır.  Süreç içerisinde farklı kollara ayrılan bu amerikan yerlilerinin en savaşcı olan kabilesidir. Colomb sonrası yağma için gelen Avrupa insanına karşı kahramanca mücadele vermişlerdir.  Savaşlar sonucunda  farklı kabile ve isimlere ayrılmışlardır.

18. yy civarında Apaçi kabilelerinin yaşadığı alanlar

Süreç içerisinde Aphache kabileleride 6 bölgesel gruba ayrılmışlardır

• WA – Batı Apaçileri – Pinal Coyotero
• N – Navajo
• Ch – Çirikahua
• M – Meskalero – Faraon
• J – Jikarilla – Tinde
• L – Lipan (Lipek)
• Pl – Kiowa – Gatana  ( Ova Apaçileri)

Güney Batı Amerika bölgesinde erken Aphache toplulukları göçebe olarak görülmüşlerdir. Kendi topraklarına yapılan tecavüzler neticesinde çöl hayatı konusunda uzman bir topluluk haline dönüşmüşlerdir. Yaşama ve düşmanlarına karşı bu sertliğine karşın kendi içlerinde özellikle çocukları ile oldukça insancıl ilişkileri vardır. Aphache grupları MS 850 civarında  Great Basin, the Sonoran, ve  Chihuachuan bölgesine gelmişlerdir.

Aphache’lerle ilk bölgesel savaşlar 1500 ‘lerde İspanyolların antik ticaret yollarına müdahalesi ile başlamıştır. Dönemin New Meksico’su İspanyol sömürgesidir. 1700 başlarında yiyecek alanları oldukça daralan Aphaceler bufalo avlamak için sömürgecilere sürekli baskın yapmışlardır. 1850′lerde Amerika Birleşik Devletleri askerleri ile oldukça sert savaşlar yaşamışlardır. 1872 yılında aphache şefi Geronimo Amerikalı yetkililer ile imzaladığı anlaşmayla Florida, Alabama, ve  Oklahoma bölgesinde özgürce yaşama hakkı elde etmişlerdir. Şef Geronimo sık sık Meksika savaşlarına katılmış saygın bir doktor ve şahsiyettir. Geronimo ismini Meksikalılar ona olan nefretlerinden dolayı vermiştir.

Geronimo – Medicine Man – Shaman

16 Haziran 1829 – 17 Şubat 1909

Geronimo’nun kuvvetleri son büyük Aphache kuvvetleri olmuştur. Batı topraklarında Amerikan Hükümetini tanımayan son büyük Şef 4 Eylül 1886 ‘ da  Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Generali Nelson A. Miles’e İskelet Kanyon-  Arizona da teslim olmak zorunda kalmıştır. Yargılanarak topraklarına dönmesi engellenen Geronimo zatürreeden hayatını kaybetmiştir.

Törenlerinin değişmez ritüeli olan kendilerine özgü dansları  arasında yağmur dansı, ergenlik ,  hasat ve iyi ürün dansı gibi ruhsal ayinleri bulunur. Hiç bir resmi din yapıları, bayramları  ve ibadet günleri yoktur. Çoğu zaman kabile şarkı ile duayı birleştirerek kurumsallaşmayan bir dua ayini yaparlar. Kişisel dualarını bazen kısık sesle bazende yüksek sesle yaparlar. Bazende onlar adına dua eden yaşlı kişiler vardır.

İndiana Üniversitesinden Profesör Denis Sinor Sibirya Türklerinden Tunguz kabileleri ve Yukagir’ lerin Tunç çağı evrelerinden beri Kızılderililerle ortak bir kültüre sahip olduklarını tespit etmiştir.

Amerika Yerlileri Sosyal İşler Daire Başkanı M. Franklin Keel,  Kızılderililerin (atalarının) Baykal Gölü ve Yenisey-Tuva bölgelerinden Amerika kıtasına Alaska üzerinden göç ettiklerini ifade etmiştir. Kızılderililer ile Türklerin DNA testlerinin aynı olduğunu ve ayrıca Y  kromozomunun yeryüzünde sadece Türkler ile Kızılderililerde bulunduğunu söyledi. Kızılderililerin konuştukları dillerdeki kelime benzerlikleri gibi, halı, kilim ve el işlerindeki desenlerin aynı olduğunu, örf, âdet ve geleneklerde de çok büyük benzerlik olduğunu ifade etmiştir.

Konuyla ilgili 40 yıla yakın araştırması olan Ethel Steawert Kızılderililerin Türk kökenli olduğunu ispatlamıştır. Kızılderililerin büyük bir çoğunluğu ise Uygur ve Nayman Türkleri ile diğer Türk kabileleridir. Kızılderili sembolü Bozkurttur.

Dipnot:

Oxford Üniversitesi, Oxford Ancestors Kurumu : “Gen testlerinin böyle çıkması doğal, çünkü ilk Türklerinde hem Asya hem de Avrupadaki insanlarda bulunan K halogrubuna rastlanmıştır. Türkiye’deki ve Türkmenistan’daki insanlarda K29 geni büyük oranda vardır. Kısacası Türk genleri Orta Asya’daki genlerle büyük ölçüde benzerdir. Türklerde Orta Asya kökenli M9 geni vardır ve Türklerin genlerindeki K halogrubu Avrsay halkları ile Okyanusyadekiler arasındaki bağ hakkında da bilgi veriyor. Bugün Türkiye’deki insanların %77′sinde, Orta Asyadan yani 35000 yıl önceden kalma M(9)(K) halogrubu vardır. ( Currently, large-scale, detailed DNA research to establish genetic genealogies of Turkic peoples is scant. Evidently, today a great number of Turks share the M9 haplogroup which was originated in Central Asia. )”

KAYNAK