SPARTAKÜS’TEN SONRAKİ EN BÜYÜK AYAKLANMA:

SİLAHLA HARACA BAĞLANAN DEVLET

FRANSA’NIN, SÖMÜRGE YAPTIĞI VE AFRİKA’DAN GETİRDİĞİ KÖLELERİ YERLEŞTİRDİĞİ HAİTİ, 1804’TE BAĞIMSIZ OLDU.

KÖLE İSYANI SONUCU BAĞIMSIZ OLAN HAİTİ’YE, 20 YIL SONRA FRANSIZ GEMİLERİ YANAŞTI VE TOPLARI ADAYA DOĞRULTTULAR.

FRANSA, “KÖLELER, ÖZGÜR OLMAK İÇİN BEDEL ÖDEMELİDİR” DEDİ, TAZMİNAT İSTEDİ.

HAİTİ, ÖDEDİĞİ TAZMİNAT YÜZÜNDEN BUGÜN EN YOKSUL ÜLKELERDEN BİRİSİ HALİNE GELDİ.

Fransa’nın, eski sömürgesi Haiti’yi tehdit ederek milyonlarca dolar haraç topladığı ortaya çıktı. 

Amerika’nın önde gelen gazetesi New York Times, Fransa’nın eski sömürgesi Haiti’yi, bağımsızlıktan sonra nasıl sömürdüğünü anlattı.

Ancak New York Times, Haiti’yi ABD’nin nasıl sömürdüğünü ve Fransa gibi silah zoruyla para topladığını yazmadı.

HAİTİ’DE FRANSA SÖMÜRGECİLİĞİ

Fransa, 1659’da, ABD’ye yakın Karayipler Denizi’nde bulunan Haiti adasını sömürgeleştirdi.

Fransa, Afrika’dan getirdiği köleler ile Haiti’de kahve ve şeker yetiştirdi.

Fransız toprak sahipleri, aristokratları, burjuvası ve tüccarları, Haiti’deki köle iş gücüyle üretilen kahve sayesinde büyük kazanç elde etti.

Haiti’ye Afrika’dan götürülen toplam köle sayısının on milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor.

Haiti’deki köleler, bölgedeki diğer kölelerden çok daha kötü koşullar altında çalıştırıldı.Çoğu Fransız olan Beyazlar, Afrikalı Siyahi köleleri kırbaçla çalıştırıyordu.
Yorulan veya istenilen miktarda üretim yapamayan köleler, kırbaçlarla dövülerek cezalandırılıyordu

SPARTAKÜS’TEN SONRA EN BÜYÜK AYAKLANMA

Haitili köleler, Afrika’dan getirdikleri Voodoo inanışına ve geleneğine bağlı kaldı.

1791’de bir Voodoo dini lideri, ayaklanmanın fitilini ateşledi. 

Haitili kölelerin Fransız sömürgeciliğine karşı ayaklanması, Spartaküs İsyanı’ndan sonra tarihteki en büyük köle ayaklanması oldu.

Haitili köleler, kahve ve şeker kamışı tarlalarında kullandıkları pala, çapa ve kazmalar ile Fransız askerlerini yenilgiye uğrattı.

Köleler, öldürdükleri Fransız askerlerinin tüfeklerine el koyarak kendi ordularını kurdu.

İngiltere, kölelerin özgürlüğünü kazanabileceği korkusuyla Haiti’yi ele geçirmek istedi ancak başarılı olamadı. 

45 bin İngiliz, 75 bin Fransız askeri, Haiti köle isyanını bastırmak isterken öldü.

Fransa, isyan sırasında 345 bin Haitili köleyi katletti. 

Ancak Haiti halkı, Fransa’ya karşı mücadelesine devam etti ve 1804’te bağımsızlığını kazandı.Haitili köleler, Fransız köle sahiplerine karşı ayaklandı

FRANSIZ GEMİLERİ 21 YIL SONRA GERİ GELDİ

Fransız gemileri, 21 yıl sonra geri geldi.

Fransız Kralı 10. Charles, 1825’te Haiti’ye büyük bir donanma yolladı.

10 bin top, Haitililerin üzerine çevrildi.

Daha önce köleliği kaldırdığını ilan eden Fransa, Haitilileri tehdit etti: “Ya para ödersiniz ya da savaş açarız.”

Fransızlar, “Özgürlüğün bir bedeli var.

Köleler bedavaya özgür olamaz.

Tazminat ödeyeceksiniz” dedi.

Modern silahları olmayan Haitililer, Fransa’ya boyun eğdi.

Fransa, “Haiti’nin bağımsızlığını tanıdık.

Biz onların kurtarıcısıyız” dedi.Haiti’yi haraca bağlayan ve özgürlüklerini elinden alan Fransız Kralı 10. Charles, kendisi için “Zincirleri kıran, Haiti’yi özgür yapan kişi” dedi.Fransa’da Kral 10. Charles, “Haiti’yi özgürleştiren kişi” olarak anıldıHaiti kıyılarındaki Fransız gemilerinin tasviri

FRANSIZ BURJUVAZİSİ SERVETİNE SERVET KATTI

Fransa devleti, Haiti’den 150 milyon Frank ödemesini istedi.

Günümüz parasıyla 560 milyon doları geçen bu meblağ, Haiti’nin yıllık gelirinin 8 katından daha fazlaydı.

Haiti halkı, Fransa’ya olan borcu ödemeye çalışırken, bu defa sahneye Fransız burjuvazisi çıktı.

Fransız iş adamları, toprak sahipleri, fabrikatörler, bankacılar ve tüccarlar, “Haitili köleler yüzünden zarara uğradık.

Zencilerin bize tazminat ödemesi lazım” dedi.

Başta Crédit Industriel et Commercial (CIC) olmak üzere, Fransız bankaları harekete geçti.

Haitililere, eskiden köle oldukları, ve eski sahiplerini zarara uğrattıkları söylendi.

Toprak sahipleri, kahve ve şeker kamışı üretiminden gelen gelirlerini kaybettiğinden şikayetçiydi.

Fransız bankası CIC, 1860’tan sonra Haitililere, hem kendileri, hem ataları için “özgürlük bedeli” ödemeleri gerektiğini söyledi.

Haitililer, köle atalarının özgürlükleri dahil, toplam 115 milyar dolarlık bir ödeme yapmak zorunda kaldı.

Ödeme, 20. yüzyılın ortalarına kadar devam etti.

Haiti, tarihin en yoksul memleketlerinden biri oldu.Fransa bolluk içindeyken, Haiti sefalet içindeydi.
Sol taraftaki fotoğraf: 1911 Paris. Sağ taraf: 1911 HaitiSol taraf: Günümüzde Fransa’nın başkenti Paris, Sağ taraf: Günümüzde Haiti’nin başkenti Port-au-Prince

EYFEL KULESİ O PARAYLA YAPILDI

Eyfel Kulesi’nin yapımı için harcanan paranın, Haiti’den toplanan haraç ile elde edildiği ortaya çıktı.

Kulenin yapımı için gereken parayı, Fransız Bankası Crédit Industriel et Commercial (CIC) verdi. 

CIC’in piyasa değeri şu an 335 milyar dolar.

NEW YORK TIMES’IN YAZAMADIĞI GERÇEK: ABD SÖMÜRGECİLİĞİ

New York Times, Haiti’nin Fransa tarafından nasıl sömürüldüğünü ve bağımsızlığını kazanan yüz binlerce insandan nasıl “özgürlük bedeli” aldığını, belgeleriyle birlikte yazdı.

Ancak New York Times, Haiti’deki ABD sömürgeciliğinden bahsetmedi.

ABD, Fransa’yla beraber, Haiti’den tazminat topladı.

Çünkü köle sahiplerinin bir kısmı ABD’deydi.

Üstelik bu tazminatlar, Amerika’da köleliğin kaldırıldığı 1861’den sonra toplanmaya başladı.

Amerika, 1915’te Haiti’yi işgal etti.

Yüz binlerce insan köle yapıldı ve “ABD’ye verilen zararların geri ödenmesi” bahanesiyle zorla çalıştırıldı.Amerikalıların 1915’te köle yaptığı HaitililerAmerikan askerleri, Haitili birini köle yapmak üzere esir alıyor

Bugün Haiti’de 300 binden fazla köle bulunuyor.

Haiti, dünyada en çok köle bulunan ülkelerden biri.

New York Times, “Haiti’nin yoksul olmasının sebebi beceriksizlikleri değil, sömürgecilik” diyerek üstü kapalı bir itirafta bulundu.

Ancak sömürgeciliğin tek hedefi Fransa’ydı.

Çeviri: Kutalmış Gürbüz

Odatv.com