İçindekiler
David Weiss, kişisel uyanışını düşünürken yorgun bir sesle, “Ben düz bir Dünyalı olmak istemiyorum,” diyor. “Sabah uyandığında herkesin senin aptal olduğunu düşünmesini ister miydin?”
Ama Weiss düz bir Dünyacıdır. Dört yıl önce Dünya’nın eğrisine dair bir kanıt bulmaya çalışıp da başarısız olduğundan beri, bariz bir tutkuyla gezegenimizin hem düz hem de durağan olduğuna inanıyor ve bu onun dünyasını alt üst etti.
Weiss bir telefon röportajında CNN’e “Kesinlikle korktum” dedi. “Kelimenin tam anlamıyla altınızdaki halıyı kırbaçlıyor.”
Şimdi, Weiss, insanların çoğunluğuyla ilişki kurmayı sıkıcı buluyor – “maalesef” hâlâ Dünya’nın yuvarlak olduğuna inanan bazı arkadaşları olmasına rağmen. “Bir topun üzerinde yaşadığımıza inanmak isteyen hiç kimseyle sorunum yok. Bu onların seçimi” diyor. “Bu sadece rezonansa girdiğim bir şey değil.”
Weiss’in tercih ettiği topluluk, hayatını değiştiren inancını paylaşanlardır.
Ve bu topluluk çok geniş.
Bu hafta, işadamı Teksas, Dallas banliyösündeki bir Embassy Suites otelinde düzenlenen üçüncü yıllık Flat Earth Uluslararası Konferansına katıldı. Organizatörler CNN’e yaklaşık 600 kişinin de gittiğini söyledi.
Daha önceki konferanslar Raleigh ve Denver’da yapılmıştı – son yıllarda Brezilya, İngiltere ve İtalya da düz Dünya toplantıları düzenlemişti.
Etkinliğin programı, oldukça dikkat çekici bazı sapmalarla herhangi bir kurumsal konferansa benziyordu. Konuşmacılar “Space is Fake” ve “Testing The Moon: A Globe Lie Perspective” gibi sunumlar yaptılar. Yılın en iyi düz Dünya videoları ödülleri sahiplerini buldu. Ve inananlar, hareketin en etkili beyinlerinden birkaçıyla tanışma fırsatı yakaladılar.
Weiss, “Hepimiz çevrimiçi iletişim kuruyoruz (ancak) bu bizi bir araya getiriyor, böylece el sıkışabilir ve birbirimize sarılabiliriz,” diyor Weiss. “İşbirliği yapabiliriz, yeni arkadaşlar edinebiliriz. Çünkü bilin bakalım ne oldu, eski dostlarımız… birçok arkadaşımızı kaybettik.”
Açık bir günde, Dünya‘nın eğriliği bir uçak penceresinden görülebilir. Ancak dikkat çekici bir şekilde, Dallas toplantısındaki yüzlerce düz Dünyalı, hareketin sadece küçük bir kısmıydı.
Bu küresel gezegenin her cebindeki insanlar bilimi reddediyor ve Dünya’nın düz olduğu sözünü yayıyorlar.
Kaç kişinin ikna olduğunu gösteren net bir çalışma yok – ve Weiss gibi düz Dünyacılar, Hollywood A-lister’ları ve ticari havayolu pilotları da dahil olmak üzere milyonlarca kişinin daha dolapta olduğunu kanıt olmadan size söyleyecektir – ancak çevrimiçi toplulukların yüzbinlerce takipçisi var ve YouTube, prodüksiyonları milyonları bulan düz dünya içerik oluşturucularıyla dolup taşıyor.
Rapçi BoB, Dünya’nın düz olduğunu düşünüyor, bunu kanıtlayacak fotoğrafları var
Geçen yıl 8.000’den fazla Amerikalı yetişkinle yapılan bir YouGov anketi, altı Amerikalıdan birinin dünyanın yuvarlak olduğundan tam olarak emin olmadığını öne sürerken, 2019 Datafolha Enstitüsü’nün 2.000’den fazla Brezilyalı yetişkinle yaptığı bir anket, o ülkedeki insanların %7’sinin yerel basına göre bu kavramı reddediyor.
Düz Dünya topluluğunun kendi ünlüleri, müziği, ürünleri ve sözde bilimsel teorilerden oluşan ağır bir kataloğu var. Bir Netflix belgeseline konu oldu ve aralarında rapçi BoB’nin de bulunduğu isimler tarafından desteklendi .
Organizatörler, her yıl daha fazla düz Dünya etkinliğinin takvimi doldurduğunu söylüyor.
Dallas konferansının kurucusu Robbie Davidson, “Hiç bu kadar hızlı büyüyen bir şey görmemiştim” diyor. “10 yıl içinde sayıların şaşırtıcı olacağını söyleyebilirim… gelecek yıl dünyanın her büyük ülkesinde bir konferans olacak.”
Ancak uzmanlar, hareketin gerçekten zararsız olup olmadığını ve hatta etkisinin sınırına yaklaşıp yaklaşmadığımızı merak ediyor.
Kenardan düşmek
Davidson, insanların gerçekten düz bir Dünya’ya inandıklarını ilk duyduğunda, “Sadece güldüm ve ‘Gelmiş geçmiş en aptal insanlar olmalılar’ dedim. Aklı başında kim böylesine aptalca bir şeye inanabilir?”
Birkaç yıl sonra, Davidson ilk uluslararası düz Dünya konferansını düzenliyordu. CNN’in konuştuğu etkinlikteki konuşmacıların çoğu gibi, Dünya’nın yuvarlaklığını kanıtlayamayacağına karar verdikten sonra ikna oldu.
Yeniden doğmuş bir Hristiyan olan Davidson için milenyumun komplosunun en mantıklı açıklaması şöyle: “Diyelim ki bir düşman var, bir şeytan var, bir Şeytan var. Tüm işi, dünyayı Tanrı’nın var olmadığına ikna etmeye çalışmak olacaktır. İnsanları sonsuz bir evrende rastgele bir zerre üzerinde olduğumuz fikrine inandırarak inanılmaz bir iş çıkardı.”
Davidson’a göre gerçek şu ki, düz Dünya, güneş, ay ve yıldızlar “Truman Show” benzeri bir kubbe içinde yer alıyor. Oradan, düz Dünyalıların photoshop olduğuna inandıkları, Dünya’nın uzaydan çekilmiş fotoğrafları gibi tuzaklar kolayca ortadan kaldırılabilir. “Ay’a 7/24 kamera yayını koyarlarsa bunların hepsi ortadan kalkar” diye ekliyor.
Ve Davidson kısa sürede aynı şeye inanan büyük bir çevrimiçi topluluk buldu. “Bir konferans yapmanın, medyanın ve dünyanın ona bakıp ‘bir dakika – bir şeyler dönüyor olmalı’ diyeceği bir sonraki aşamaya götüreceğini düşündüm. Bu sadece bir internet modası ya da çevrimiçi bir grup çılgın insan değil. Şimdi binalarda buluşuyorlar.’”
Düz Dünya acemisine açıklamak istediği birkaç şey var. Birincisi ve en önemlisi – “hiçbirimiz uzayda uçan bir gözleme olduğumuza inanmıyoruz.” Topluluk sadece uzayın var olmadığına, dünyanın hareketsiz durduğuna ve aya inişin sahte olduğuna inanıyor. Jüri yer çekimi konusunda kararsız ama Davidson’un da belirttiği gibi, onu hiç kimse görmedi.
İkincisi – hayır, kenardan düşmeyeceksin. Düz Dünyalıların dünya görüşleri farklılık gösterse de, çoğu gezegenin dairesel bir disk olduğuna ve Antarktika’nın kenarlarında bir buz duvarı bariyeri görevi gördüğüne inanıyor.
Üçüncüsü, modern düz Dünyalıların, onlarca yıldır var olan ve Facebook’ta 200.000’den fazla takipçisi olan Düz Dünya Topluluğu ile çok az ortak noktası var.
Bazı konuşmacıların CNN’e söylediğine göre bu organizasyon, yanlış bilgileri yaymak ve düz Dünya’nın nedenini meraklı zihinlere abartılı göstermek için tasarlanmış, hükümet kontrolündeki bir kurum. Davidson teorilerini “tamamen saçma” olarak nitelendiriyor.
Flat Earth Society CNN’e şunları söyledi: “Biz hükümet kontrolündeki bir kuruluş değiliz. Biz, FEIC’in sahneye yeni gelenlerinin çoğundan çok önce gelen Düz Dünya teorisyenlerinden oluşan bir organizasyonuz.”
Grup, konferanstaki konuşmacıların eleştirilerine yanıt olarak, “Muhtemelen bu mezhepçilikten veya bazı anlaşmazlıklarımızı çevreleyen yükseltilmiş duygulardan zevk almadığımızı söylemeye gerek yok.” “Düz Dünya Uluslararası Konferansı organizatörlerine en iyisini diliyoruz, ancak kendi inançlarımızda kararlıyız.”
Ancak düz Dünyalılar tüm cevapları biliyormuş gibi davranmazlar. Davidson, “İnsanlar (Dünyanın) ne olduğunu gerçekten %100 bilmiyorlar, biz sadece bize söyleneni sorguluyoruz” diye açıklıyor.
Topluluğun birkaç üyesi, tezlerini kanıtladığı varsayılan, uçaklara su terazisi getirmek gibi kendi deneylerini gerçekleştirdi.
Onlar değil. Kesinlikle açık olmak gerekirse, Dünya düz değildir – NASA’nın beşinci ila sekizinci sınıfları hedefleyen bir bilgi notunda açıkladığı gibi.
Ancak taraftarların çoğu, tüm iyi bilimsel beyinlerin olması gerektiği gibi, sadece meraklı olduklarını söylüyor. Davidson, “Bilimi seviyoruz,” diye ısrar ediyor.
‘Bu zihniyetten kurtulmak zor’
Yine de, çoğu taraftar bilim karşıtı eğilimler sergiliyor. Güneşin altındaki diğer komploların çoğuna inanmayan düz bir Dünyalı bulmak zordur; Düz Dünya konferansı, birkaç isim vermek gerekirse, her zaman aşı karşıtlarının, 9/11 doğrucularının ve Illuminati abonelerinin bir araya gelmesidir.
Düz dünyacıların büyük soruları -gezegenin gerçek şeklini bizden kim saklıyor gibi- yanıtlamasına yardımcı olan şey bu aşırı şüpheci zihniyettir.
Weiss, “Kraliyet ailesinden Rockefeller’lara, Rothschild’lere kadar yönetici seçkinler… dünyayı yöneten tüm gruplar, bu işin içindeler” diyor.
2017’de California, Orange County’de Flat Earther buluşmasında iki kadın.Getty Images aracılığıyla Joel Forrest/Barcroft Medyası
Ancak 2018 Netflix belgeseli “Behind the Curve”de yer alan ve hareketin sadık bir film yapımcısı olan Mark Sargent, “bir kez düz dünyaya girdiğinizde, diğeri (komplo teorileri) başka bir düzeye düşüyor” diyor.
“Buradaki herkesin en iyi 20 komplosu var – ve kapı kapı dolaşabilirsiniz ve bu ilk 20 kişiden kişiye değişir. Ama herkesin bir numarası her zaman düz Dünya’dır” diyor CNN’e.
Grubun ortak bir hedefi olmasına yardımcı olur. “Öfkemizin çoğu NASA’ya yönelik. Bu bizim ekmeğimiz ve tereyağımız, ”diyor Sargent, düz Dünyalıların nihayetinde komplonun arkasında olduğuna inandıkları teşkilat için.
Yalanları Susturmak: Komplo Teorilerinin Kurbanları
Ama insanlar neden ve nasıl bu evrenin dışında bir komplo teorisine inanabilir?
Birleşik Krallık’taki Northumbria Üniversitesi’nde komplo teorileri psikolojisi alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Daniel Jolley, “İnsanlar özünde sadece dünyayı anlamaya çalışıyor” diyor. “Ve dünyaya, düşüncelerinde önyargılı oldukları bir bakış açısıyla bakıyorlar.”
“Hükümet veya NASA olabilecek güçlü insanlara veya gruplara karşı güvensizlikleri olabilir ve kendilerine mantıklı gelen kanıtlara baktıklarında … bu dünya görüşü desteklenir” diyor. “Bu zihniyetten kurtulmak zor.”
Bilim adamları ayrıca, Kent Üniversitesi’nden sosyal psikolog Karen Douglas’ın dediği gibi, sosyal bir güdünün insanları komplo teorilerine – “kendimize ve ait olduğumuz gruplara ilişkin olumlu bir görüşü sürdürme arzusu” – çektiğini belirtti.
Ve çok az grup düz Dünyalılar kadar güçlü bir topluluğa sahiptir.
“Bu (konferans), aksi takdirde arkadaşları, ailesi ve iş arkadaşları tarafından dışlanabilecek birçok insan için bir çıkış noktasıdır. Buraya geldiklerinde, buranın kesinlikle güvenli bir yer olduğunu biliyorlar,” diyor Sargent bu haftaki etkinlik hakkında.
Ancak belki de en önemli itici güç, güç ve kontrol için temel bir ihtiyaçtır. Douglas, “İnsanlar dünyada kendilerini güvende ve emniyette hissetmek istiyor” diyor. Ve güç, ne kadar sorgulanabilir olursa olsun, bilgiden gelir.
Weiss, “Dünya’nın düz olduğunu öğrendiğinizde güçlenirsiniz” diyor.
Bu duygu, inananların dünyayı gördükleri şekliyle daha iyi anlamalarına yardımcı olur. “Hayatı ve evreni daha iyi kontrol ettiğinizi hissediyorsunuz. Artık daha yönetilebilir,” diye ekliyor Sargent.
‘Kimseye zarar vermeyecek’
Sargent, tartışmasız modern düz Dünya hareketinin vaftiz babası olarak kabul edilebilir. CNN’e “Düz Dünya’ya girdiyseniz, önce benim yazılarımı okumanız gerçekten yüksek bir ihtimal” diyor.
Ancak yardım aldı – hareketin “onsuz var olamayacağını” söylediği kendi görüşlerini yayması için ona bir platform sağlayan YouTube’un ortaya çıkışıydı.
Düz dünya araştırmalarını hiç bitmeyen bir tavşan deliğine dönüştüren algoritmalar ve kişiselleştirilmiş önerilerin yardımıyla, “Flat Earth, YouTube’da art arda izlenen bir şeydi” diye ekliyor.
YouTube, komplo videoları önerme konusunda sert davranacağını söyledi
Bu yılın başlarında, YouTube bu videoları gömmeye ve “sınırda içerik” önerilerini azaltmaya başladı, ancak Sargent gibi video yapımcıları bunun artık pek bir fark yaratmadığını düşünüyor. “Sosyal medyadaki herhangi bir şey viral olursa her zaman yardımcı olacaktır, değil mi?” Davidson’u ekler. “Pekala Düz Dünya viral oldu.”
CNN yorum için YouTube ile iletişime geçti.
Ancak temel bilimsel inançları böylesine coşkulu bir şekilde reddeden bir hareketin sözde hızlı büyümesi bazılarını endişelendiriyor.
Douglas, “Görünüşe göre insanlar bilim adamlarına ve uzmanlara ya da onların amaçlarına giderek daha fazla güvenmiyor” diyor. “Bu alanda daha fazla araştırma yapılması gerekiyor ve eminim ki komplo teorilerine inanmanın bazı olumlu sonuçları vardır, ancak erken belirtiler bunların yardımdan çok zararları olduğunu gösteriyor.”
Sargent, teşvik edilmesine yardım ettiği hareket üzerine düşünerek, “Bunu sık sık söylemem ama bakın – bir dezavantajı var,” diye itiraf ediyor. “Dünyayı düzleştirmenin bir yan etkisi var… Bir kez içine girdiğinizde, otomatik olarak eski şüpheciliğinizden herhangi birini yeniden gözden geçiriyorsunuz.”
Sargent, düz dünyacılar ve popülistler için “Sadece bağlantılı olduklarını düşünmüyorum” diyor. “Bir bakıma birbirlerini besliyorlar… hükümetin bunları sakladığını düşündüğünüzde durum kaygan bir yokuş. Birdenbire, ‘ana akım medyadaki herhangi bir şeye güvenebilir misin?’ diyen insanlardan biri oldun.”
Davidson’a göre bir sonraki aşama, bilim camiasının önde gelen üyeleriyle tartışmak, ancak “bize sadece gülüyorlar ve ‘Siz aptalsınız’ diyorlar.”
Ama yılmadı.
Davidson, hareket hakkında “Herkesi etkiliyor… uzaklaşmıyor ve yavaşlamayacak” diyor. “Bu şey kutudan çıktı.”
Bu hikaye, Flat Earth Society’den bir yanıt içerecek şekilde güncellendi.